Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Koronavirüs Bilim Kurulu Toplantısı'nın ardından açıklamalarda bulundu. Salgın dönemini 4 bölüm halinde ele aldıklarını belirten Bakan Koca, “Korona virüs küresel salgını beraberinde birçok zorluğu getirdi. Bu durumu 4 bölüm halinde ele alabiliriz. Salgın hastalık ülkemize ulaşmada önce ilk dönemi, yani salgına hazırlık, karantina ve önlemlerin neler olabileceğiyle ilgili dönemdi. Bu aşamada aldığımız tedbirler 3 ay kazandırdı bize. İkinci bölüm ise tanımadığımız bu düşmandan nasıl korunacağımızı öğrenmekle uğraşma dönemiydi. Bu dönemde salgın yönetimi ve çalışma rehberleriyle salgın döneminde kontrollü sosyal hayatın nasıl olabileceğine odaklandık. Hayat Eve Sığar uygulaması ve HES Kodu artık en çok kullandığımız araçlara dönüştü. Bu dönemde dijital altyapımız çok hızlı sonuç almamızı sağladı. Üçüncü dönem ise hastalıkla mücadele dönemiydi. Salgın ilerledikçe bu sefer hastaları nasıl tedavi edebileceğimizi öğrenmeye başladık ve bu bölümde çok canımız yandı. Hiç tanımadığımız bu yeni düşmana büyük kayıplar verdik. Güçlü sağlık altyapımız dünyada görünen, koridorlarda hastaların entübe edildiği manzaralardan bizi korudu. Ülkemizde salgın boyunca hiç altyapı eksikliği yaşamadık. Bir de en büyük gururumuz sağlık çalışanlarımız var. En iyi ve etkili tedaviyi kısa sürede devreye aldık. Bilimin yolunu izledik ve güncel bilimsel gelişmeleri takip ederek gündeme aldık. Salgın yönetiminin en zorlu günleri bu günlerdi. Birazdan bu dönemin açtığı hasarla ilgili bazı bilgileri paylaşacağım. Dördüncü bölüm ise aşılama programımızın başladığı, salgının gerileyip insanlığın ve bilimin kazanmaya başladığı aşama. Şu an bu aşamadayız ve salgının kısa sürede son bulacağına inancım tam” ifadelerini kullandı.
“Birçok hastalığın teşhislerinde azalış olurken o hastalığa bağlı kayıplarda artışlar yaşadık” Bakan Koca, Covid-19'un şuana kadar ülke genelinde bıraktığı etkileri şu şekilde sıraladı:
“Sizlere üçüncü bölümde yaşadıklarımızın sonuçlarında bazı örnekler vereceğim. Salgın süresince salgından yaklaşık 50 bin insanımızı kaybettik. Salgın sebebiyle ertelenen sağlık hizmetleri sebebiyle yaşadığımız kayıp ise bundan çok daha büyük. Örneğin, kalp krizi teşhisleri salgın döneminde yüzde 56 azalmasına rağmen, kalp krizine bağlı ölümler yüzde 10'dan fazla artış gösterdi. Bu durumun temel sebebi salgın dışında sağlık hizmetine ulaşımın yavaşlaması ya da salgın dışındaki sebeplerden hastanelere gitmekten imtina edilmesidir. Benzer birçok hastalığın teşhislerinde azalış olurken o hastalığa bağlı kayıplarda artışlar yaşadık. Covid-19 ölümlerini DSÖ'nün belirlediği kriterlere göre tespit edip 50 bin kaybımız var derken en az bir bu kadar vatandaşımızı daha kaybettik. Dünyada da bu durum farklı seyretmedi. Bugün küresel ölçekte en az 3.9 milyon insan Covid-19 sebebiyle hayatını kaybetti ancak doğrulanmamış vakalar ve dolaylı nedenlerle 10 milyonun üzerinde ölüm de Covid-19 ve onun yıkıcı etkisi olduğu değerlendiriliyor. Üzücü olan, hastalığı geçirmiş kişilerde hastalığın bıraktığı etkiler ile neyin beklediği konusudur. Gelecek 3 yıl boyunca hastalığı geçirmiş kişilerde ne tür yan rahatsızlıklar çıkacağı tespit edilemese de mevcut ölümlerin 3-4 katı kadar daha kayıp beklendiği belirtilmektedir. Bu son derece hazin vahim bir tablo ve beklentidir. Hastalığı geçirdikten ve tamamen iyileştikten 45 gün sonrasında yaşanan ölüm olaylarını incelediğimizde özellikle 65 yaş üzeri grupta vefat sayılarının 2 kattan fazla arttığını tespit ettik. Öyle görünüyor ki gelecek 3 yıl bu hasarı telafi etmekle geçecek. Ancak tüm bu vahim tabloya rağmen umudumuzu diri tutacak güzel gelişmeler de var. Örneğin aşılarımızın hastalık sebebiyle gerçekleşen ölümleri çok önemli sayıda sınırladığına şahit oluyoruz. Aşı olanlar virüsü kapsa da hastaneye yatmaktan korunuyorlar. Aşılanarak salgın günlerini aşacağımız görünüyor. Bildiğiniz gibi dünyanın en hızlı aşılama programlarından birini yürütüyoruz. ‘Aşı olsun yeter, günde 1 buçuk milyon aşı yapabiliriz' dediğimde inanmayanlar vardı, canları sağ olsun.”
